Strategic Monitor 2020-2021

Geopolitical Genesis 

Dutch Foreign and Security Policy in a Post-COVID World

Onderzoekers Danny Pronk en Jack Thompson van Instituut Clingendael en het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS) overhandigden vandaag de Strategische Monitor “Geopolitical Genesis: Dutch Foreign and Security Policy in a Post-COVID World” aan de minister van Defensie, Ank Bijleveld.

Met hun jaarlijkse rapport geven de beide denktanks inzicht in de trends en ontwikkelingen in de wereldpolitiek. Het belangrijkste thema van dit rapport is dat dit hét moment is voor de Europese Unie om zijn status als ontluikende wereldmacht te verstevigen en dat Nederland hierbij een actieve rol moet vervullen.

Er komt geen “return to normal” van de trans-Atlantische betrekkingen, ook niet onder President Biden, zo stellen de onderzoekers. Europa zal meer verantwoordelijkheid moeten nemen voor haar eigen defensie en een onafhankelijk buitenlands beleid moeten voeren. Nederland kan hier een overbruggende rol spelen, maar dat vraagt om meer Europese samenwerking. Dit is nodig om de invloed van een relatief klein land als Nederland te kunnen vergroten, maar ook om één vuist te kunnen vormen tegen de verdeel- en heerstactieken van China. Terwijl China een belangrijke economische partner blijft, is het nodig om met een verenigd Europees antwoord te komen op de steeds agressievere houding van zowel China als Rusland.

De Strategische Monitor geeft aanbevelingen voor het Nederlandse buitenland- en veiligheidsbeleid om deze gevarieerde uitdagingen het hoofd te bieden.

1. Een meer assertieve geopolitieke opstelling om de Nederlandse én Europese belangen en waarden te beschermen.
2. Een meer assertieve en vooral uniforme houding ten opzichte van China.
3. Een meer uitgekiende en ook in dit geval een uniforme benadering voor de omgang met Rusland.
4. Nederland moet vanwege de historisch nauwe banden met de VS ernaar streven een trans-Atlantische brugfunctie te vervullen op specifieke beleidsterreinen. Ook moet het binnen de NAVO streven naar een gelijkwaardiger lastenverdeling met de VS en meer doen om de vrede en veiligheid in de eigen regio te bevorderen.
5. Nederland moet strategisch samenwerken met andere belangrijke middenmachten, zowel op het gebied van handel als veiligheid.
6. De ontwikkeling van een aanpak is nodig voor de omgang met niet-statelijke actoren. Daarin wordt een effectief engagement gekoppeld aan ontmoediging van de onvermijdelijke keerzijden van samenwerking met niet-statelijke actoren die uit eigenbelang handelen. Als laatste, en misschien wel belangrijkste, moet Nederland voortvarend de samenwerking aangaan met andere actoren om de gevolgen van de wereldwijde klimaatverandering aan te pakken.

Deze aanbevelingen zijn niet uitputtend maar bieden een globale blauwdruk voor het toekomstige Nederlandse buitenland- en veiligheidsbeleid, zowel om de status van de EU als ontluikende wereldmacht te helpen verstevigen als om de complexe uitdagingen van nu en de komende tien jaar doeltreffend te kunnen aanpakken. Vanuit het gezichtspunt van dit rapport is dat onontbeerlijk in de geopolitieke genesis van Nederland, aldus de onderzoekers.

Download de Monitor 2020-2021.

Auteurs 

Danny Pronk (Research Fellow, Instituut Clingendael)

Jack Thompson  (Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS))